Nizip'te depremde yıkılan bina çin hazırlanan yeni bilirkişi raporu tamamlandı
Furkan apartmanın davasının keşif günü olan 28.08.2023 tarihinde, mahkeme heyeti ile birlikte, dava konusu taşınmazın bulunduğu mahalde inceleme yapıldı.
Mahkeme tarafından tayin edilen bilirkişi raporu şu şekil oluştu. Davaya konu taşınmaz ile dosya üzerinde gerekli inceleme ve araştırmalar yapıldı. Keşif sırasında yapılan açıklamalar dinlendi. Raporumuzu daha sonra düzenleyeceğimizi bildirmemiz üzerine keşfe son verildi. Davaya konu taşınmaz üzerinde yer alan binanın 06.02.2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş ili Pazarcık İlçesi Merkezli 7.7 şiddetindeki deprem neticesinde yıkıldığı, 51 kişinin yaşamını yitirdiği ve bir çok kişinin yaralandığı Nizip İlçesi Fatih Sultan Mahallesi Mustafa Kökmen Bulvarı Dış Kapı No:10 da bulunan Furkan Apartmanı ile ilgili araştırmalar ve incelemeler heyetimizce yapılmıştır. Davaya konu taşınmaz üzerinde yer alan binanın saha incelemesinde özellikle şikayete konu edilen daha önce iki kez araştırma yaptığımız S-9 ve S-11 kolonlarının yerinde bulunup bulunmadığı veya kesilip kesilmediği durumu araştırılmıştır. Yapılan keşifte S-9 ve S-11 kolonlarının müteahhit firma ve projenin fenni mesulü inşaat mühendisi Şantiye Şefi nezaretinde inşa edildiği heyetimizce tespit edilmiştir. Saha incelemesinde S-9 kolonunun zemin kat seviyesinde bulunduğu ancak S-11 kolonunun ise zemin kat kotundan yaklaşık 3 metre derinlikte bodrum katı kotunda kesildiği heyetimizce ve keşfe katılan mahkeme heyetince de tespit edilmiştir. (Mahkeme heyetinin tespiti sadece gözlemsel olup söz konusu teknik tespit bilirkişi heyetimize aittir, ayrıca söz konusu tespitler esnasında hem fotoğraf hem de video kamera kaydı alınmış olup dosya eklerinde Mahkemeniz takdirlerine sunulmuştur.) Yapılan tespitler sırasında özellikle şikayete konu edilen kolonların yer tespitinde mimari ve statik projeler Fen Bilirkişi ve heyetimiz tarafından sahaya tatbik edilmiş, referans noktalar üzerinden de ayrıca kontrolleri yapılmıştır.Yapılan incelemelerde S-9 kolonunun filiz (dikey) demirlerinin zemin kat kotunda bir demet halinde olduğu, S-11 kolonunun ise bodrum kat kotunda kesildiği daha önce Nizip 1. Asliye Hukuk ve 2. Asliye Hukuk Mahkemeleri keşfinde gördüğümüz tespitler heyetimizce titizlikle tekrardan tetkik edilmiştir.
Davaya konu edilen ve yerinde bodrum kat kotunda kesildiği tespit edilen S-11 kolonunun Nizip Tapu Müdürlüğünde bulunan kat irtifak projesinde Kapıcı Dairesi ve Kalorifer Dairesinin tam ortasında yer aldığı görülmektedir, Edinilen bilgiler ve dosyadan okunan tanık beyanlarında söz konusu ortak alan olan Kapıcı Dairesi ve Kalorifer Dairesinin Bodrum katın kim tarafından kullanıldığı bilgisine ulaşılamamakta olup ancak davaya konu edilen ve binanın yıkılmasına neden olan S-11 kolonunun ne zaman kesildiğine ait herhangi bir zaman bulgusuna ulaşılamamıştır.
Davaya konu taşınmaz üzerinde yer alan depremde yıkılan binanın incelenen projeleri, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgeleri de heyetimizce de incelenmiştir. Taşınmazın incelenen evraklarında yapı kullanma izin (iskan) belgesinin olduğu ve söz konusu belgenin taşınmaz üzerindeki yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak inşa edildiğinin göstergesidir.
Yapı ruhsatı ile başlayan sürecin, yapı kullanma izin belgesi ( iskan belgesi) ile tamamlanmasındaki bürokratik süreçte, ilgili belediyenin görev ve sorumlulukları önemli bir yer tutmaktadır. Şöyle ki, yapı kullanma izin belgesi, ilgili belediye tarafından düzenlendikten sonra, bu bir oturma iznidir ve yapının tüm teknik kural ve kaidelere ve fen / sanat kurallarına uygun olarak yapıldığını göstermektedir. Yapıyı inşa eden müteahhidin, bu aşamadan sonra, yapıda yapılmış veya yapılacak olan ek tadilatlar ile bir görev tanımı ve sorumluluğu bulunmamaktadır. Zaten yapıda bir değişiklik yapılması ön görülüyorsa, bu daha yapı yapılırken, tadilat ruhsatı çıkarılıp, bu tadilat ruhsatına uygun, yeni tadilat projeleri hazırlatıp, yine idarenin onayından sonra kullanılması gerekmektedir. Burada S9 – S11 kolonlarının bina yapılırken yapılmış olduğu, iskan belgesi alınırken statik açıdan kesinlikle kontrolden geçirilmiş olacağı aşikardır. S9 kolonunun yapılan keşifte donatılarıyla beraber filiz demeti şeklinde yerinde olduğu, S 11 kolonunun da yerinde yapılan keşifte de kesilmiş olduğu net olarak görünmektedir. Burada yapı müteahhidinin ve şantiye şefinin teknik olarak bir ihmali yoktur, yapı kullanma izin belgesi ilgili belediyeden alınmış olup, kat maliklerine bağımsız bölümlerinin devredildiği de görülmüş olduğundan, dükkan sahiplerinin kullanım şekline göre, bu kolonların kestirilmiş olabileceği kanaati haiz olmuştur. Binaya Nizip Belediye Başkanlığı tarafından Yapı Ruhsatının düzenlendiği görülmüştür. Dolayısıyla tüm yapısal analizler, 1975 yılında T.C. İmar ve İskan Bakanlığı tarafından yayımlanan ‘’Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik ‘’ e göre yapılması gerekmektedir. Bina yapımına başlanılan yıla bakıldığında , 2001 yılında çıkan Yapı
Denetimi Hakkında Kanun ve 2008 yılında yayımlanan Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliğine tabi değildir. Davaya konu yıkılan bina ile ilgili dosyaya sunulan Temmuz-2023 tarihli Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği, Öğretim üyeleri Doç. Dr. Arzuhan Burcu Gültekin ve Dr. Yağmur Koparan tarafından hazırlanan performans analizi ve teknik rapor incelenmiş olup yıkılan binada yapılan analizde binanın mevcut haliyle ve mevcut beton dayanımıyla (11,69Mpa) deprem kuvvetleri altında ayakta kalacağı ancak kesilen S-11 kolonunun kaldırılması durumunda binanın yıkılacağını öngörmektedir. Ayrıca, 11,69 Mpa beton değeri , emniyet sınırları şartını sağlamaktadır. Yine aynı programda yapılan hesaplamaya göre , beton değeri % 15 azaltılarak ( 9,94 Mpa olduğu durumda) oluşturulan modelleme de, bina yine tüm kolonlar yerinde olmuş olsaydı, teknik açıdan ,can güvenliği yine tehlikede olmayacaktı, fakat kesilen S-11 kolonunun kaldırılması durumunda binanın yıkılacağı simülasyona göre öngörülmektedir.
Dosya içerisine sunulan simülasyon programından da anlaşılacağı üzere; varsayımsal olarak yapılan statik programında, binanın mevcut beton değeri ve donatıları üzerinden tüm kolonlar yerinde olmuş olsaydı , iddia edilen en üst kattaki eklenti ( tapu kaydı mevcut) ve asma katlar olsa dahi , bina ayakta kalmakta ve yıkılmamaktadır.
SONUÇ:
Heyetimizce yıkılan binanın yıkılmasının sebebinin, binanın Akpek Sokak’a bakan cephesi bir iç aksta yer alan ortadaki S-11 kolonunun bodrum katta kesilmiş olması olarak düşünülmekte olup, S-11 kolonu merkezi bir kolon olması hesabı ile özellikle bodrum katta kesilmesinin binanın yıkımına neden olduğu heyetimizce kanaat edilmiştir.
Ayrıca taşınmaz civarında yapılan diğer binalarında benzer projelere, benzer yapım tekniğine ve benzer imalat hatalarına sahip olduğu mesleki tecrübelerimizden elde edilmekte olup Furkan Apartmanının beton dayanım değeri ( 11,69 Mpa) ve donatı verileri emniyet sınırları şartını sağlamakta olup, kesilen kolonu olmasa en azından ayakta kalacağı ve 51 vatandaşımızın ölümüne sebep olmayacağı düşünülmektedir.
Takdiri Yüce Mahkemenize ait olmak üzere işbu bilirkişi raporumuzu saygıyla arz ederiz. 25.09.2023
